Wie in de paardenfokkerij actief is, kan niet om Johan Knaap heen. Hij is in de loop der jaren uitgegroeid tot een autoriteit op het gebied van paardenhouderij en -fokkerij en is ooit verkozen tot één van de 10 meest invloedrijke personen binnen de Nederlandse paardensector. Deze centrale positie binnen de hippische sector is een logisch gevolg van een leven dat altijd in het teken van paarden heeft gestaan.
Johan Knaap vertelt zelf dat hij de liefde voor paarden met de paplepel ingegoten heeft gekregen. Zijn ouders hadden een melkveehouderij en hielden daarnaast paarden. Deels voor de sport, deels voor de fokkerij. Knaap: “Van jongs af aan heb ik paardgereden. En dat doe ik nog steeds. Het leukst vind ik jonge paarden africhten. Mijn vader fokte elk jaar enkele veulens, en we gingen naar paardenfokkerij evenementen.”
Dat de jonge Johan Knaap een landbouwkundige opleiding aan de Hogere Agrarische School (HAS) zou volgen kwam bij niemand als een verrassing aan. Net zomin als zijn keuze voor de veefokkerij. En dat hij bij zijn stage een voorkeur had voor een bedrijf in de paardensector zou kiezen was ook niet meer dan logisch.
Sterke start
Wat niemand op dat moment nog kon bedenken was dat zijn stageperiode zo een sterke basis voor zijn carrière zou blijken. Knaap: “Bij de organisatie waar ik stage liep werd onderzoek gedaan naar hoe je paarden het beste kan voeren, verzorgen, huisvesten en trainen. De voortplanting was ook een belangrijk thema. Tijdens mijn stage kwam ik in contact met veel paardenmensen uit binnen- en buitenland. Dat gaf me de gelegenheid veel te leren en een netwerk op te bouwen.”
De geboren paardenliefhebber en -vakman viel op, want vlak voor zijn afstuderen (in 1985) vroeg zijn stagebegeleider om bij het bedrijf in dienst te komen. Knaap: “Het bedrijf beschikte over 150 paarden, waaronder enkele zeer beroemde dekhengsten zoals Ramiro Z en Alme Z en 50 hectaren grasland in de Limburgse heuvels.”
Belangrijker was dat dit een enorme kans was om zijn loopbaan in een stroomversnelling te brengen. “Ik hoefde natuurlijk niet lang na te denken om die geweldige uitdaging aan te nemen. Direct een spilfunctie in het landelijk middelpunt van de paardenhouderij”, vertelt hij enthousiast.
Veel kennis over paarden, minder over bedrijfsvoering
Zijn nieuwe functie was die van bedrijfsleider. Daarbij draaide het, uiteraard, om onderzoek naar paardenhouderij. Zo droeg hij bij aan de ontwikkeling van KI-technieken voor paarden en droeg hij bij aan het terugdringen van een erfelijke gewrichtsaandoening in de fokkerij.
Hij zou als bedrijfsleider echter ook managementtaken moeten oppakken. Hoe groot zijn kennis van paarden ook was, van management wist Johan Knaap op dat moment nog niet zo veel.
“Omdat ik toen nog geen managementervaring had, heb ik gevraagd om een ervaren manager als personal coach op de achtergrond. Dat heeft mij goed op gang geholpen in mijn rol als manager.”
Op advies van de coach volgde hij een avondstudie bedrijfs- en bestuurswetenschappen aan de Open Universiteit. Knaap: “Dit heeft mijn horizon enorm verbreed.”
Steeds grotere uitdagingen
Hij werkte meer dan 15 jaar voor het bedrijf, maar in 2001 werd hij gevraagd door het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland (KWPN). Bij deze vereniging van paardenfokkers (30.000 leden) werd hij eerst adjunct-directeur, om een jaar later door te stromen naar de functie van directeur.
Knaap: “Kerntaak van het KWPN is het registreren van paarden, zeg maar het bijhouden van de burgerlijke stand voor paarden, en het beoordelen, certificeren en selecteren van paarden in het kader van een fokprogramma. Het doel is om betere paarden te fokken.”
Vanuit het KWPN werd hij afgevaardigd naar de World Breeding Federation for Sport Horses (WBFSH), waar hij executive director was. “Mede hierdoor groeide mijn internationale netwerk gestaag”, vertelt hij. Vanuit deze rol kon hij tevens bijdragen aan de internationale promotie van de wereldwijde paardenfokkerij.
Hij maakte kennis met de techniek van genomics, oftewel DNA-selectie. Knaap zag hierin enorme mogelijkheden om de gezondheid en prestaties van gefokte paarden te verbeteren. Dat was het duwtje in de rug dat hij nodig had om zelfstandig ondernemer te worden. In 2019 waagde hij de sprong en begon hij het bedrijf Equine Genomics.
Interesse uit het Midden Oosten
De belangstelling voor zijn onderneming was groot, ook vanuit Saudi-Arabië. Het land heeft een sterke historie en traditie met paarden en heeft een ongekende ambitie de hippische sport verder te ontwikkelen. Maar waar de, mede door Knaap ontwikkelde, KI-technieken in Europa enthousiast zijn omarmd, is men in Saudi-Arabië conservatiever.
Knaap: “Cultuur en geloof maken dat fokkers in Saudi-Arabië niet gewend zijn aan het betalen voor sperma. Iets wat elders in de wereld wel gebeurt. Deze traditie beperkt de mogelijkheden, maar de situatie lijkt geleidelijk aan te veranderen.”
Dit verklaart de bovengemiddelde interesse van de Saudi’s in Genomics en zal er mede aan ten grondslag hebben gelegen dat men hem vroeg in Riyadh voor de Saudi Equestrian Authority te komen werken als Executive Director of Breeding. Hoewel deze functie weer een prachtige professionele kans bood, moest Johan Knaap hier iets langer over nadenken. Maar toen bleek dat het thuisfront hem steunde was de kogel snel door de kerk. Inmiddels werkt hij ruim een jaar in Saudi-Arabië.
“Ik werk aan structurering, stimulering en verbetering van de paardenfokkerij voor alle paardenrassen in Saudi-Arabië. Eén van de lopende initiatieven is gericht op de ontwikkeling van Genomics in de paardenfokkerij van Saudi-Arabië.”
Dankzij de enorme ambities van Saudi-Arabië bevindt hij zich momenteel in de voorhoede van de innovatie binnen de hippische sector. Zelf vindt hij het, nog steeds, heerlijk: “Ik blijf dit doen zolang ik het gevoel heb dat ik iets kan toevoegen.”