Mariëtte Hamer: “We moeten het gesprek met elkaar aangaan”

Bij het grote publiek is Mariëtte Hamer vooral bekend vanwege haar vanwege haar lidmaatschap (en vicevoorzitterschap) van de Tweede Kamer. Haar politieke betrokkenheid beperkt zich echter niet tot het Binnenhof. Mariëtte Hamer gebruikt haar lange politieke carrière om zich toe te wijden aan de onderwerpen die haar aan het hart liggen.

Mariette Hamer werd geboren op 8 mei 1958 in Amsterdam, waar ze na de havo opgeleid werd tot leraar Nederlands en omgangsvormen. Tijdens haar studie ontdekte ze haar passie voor de Nederlandse taal én voor de politiek. De eerste passie bracht haar ertoe het doctoraalexamen Algemene Taalwetenschappen te doen, de tweede passie voerde haar richting het Landelijk Overleg van Studenten van de Lerarenopleidingen (LOLO) en later naar de Landelijke Studentenvakbond (LSVb).

Echte sociaaldemocraat

Zoals meer mensen uit het actie- en vakbondswezen voelde Mariëtte Hamer zich aangetrokken tot het sociaaldemocratische gedachtengoed van de Partij van de Arbeid (PvdA). In 1984, rond de tijd van de oprichting van “haar” LSVb, werd ze actief lid van de PvdA-afdeling Amsterdam Noord-West. Sindsdien was Hamer, waar ze ook woonde, altijd actief in de lokale afdelingen, tot ze doorstroomde naar grotere afdelingen. In 1995 werd ze lid van het landelijke partijbestuur.

Voorvechter van vrouwen

In haar politieke loopbaan heeft Mariëtte Hamer zich altijd ingezet voor het versterken van de positie van vrouwen. Als landelijk partijbestuurslid was haar belangrijkste aandachtspunt weliswaar de vernieuwing van de partij, maar ondertussen was ze voorzitter van de Vrouwen in de PvdA. In die rol vocht ze als een leeuw om de Rooie Vrouwen een grotere rol in het landelijk bestuur te geven.

In de Kamer

Pas in 1998 werd Hamer lid van de Tweede Kamer. Gezien haar opleiding en affiniteit was ze woordvoerder op de dossiers onderwijs, kinderopvang en arbeid en zorg. Later voegde ze sociale zaken en arbeidsmarkt toe aan haar portefeuille. Dat deed ze zo goed, dat ze voorzitter werd van de Vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Niet lang erna trad ze toe tot het Presidium van de Tweede Kamer, waardoor ze met enige regelmaat de voorzittershamer in het parlement mocht hanteren.

Leven na de Tweede Kamer

Nadat Hamer de Tweede Kamer verliet werd ze in 2014 benoemd tot voorzitter van de Sociaal-Economische Raad. Ze was voorzitter in een periode van grote veranderingen. Het Pensioenakkoord, de vernieuwing van de arbeidsmarkt, diversiteit en de positie van vrouwen in de top kwamen onder haar voorzitterschap voorbij.

In 2022 richtte Hamer haar aandacht op een ander onderwerp: grensoverschrijdend gedrag. Vanwege een aantal incidenten met grensoverschrijdend gedrag besloot het kabinet Hamer aan te stellen als Nederlandse Regeringscommissaris Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en seksueel geweld. Haar taak: bewustzijn creëren en gedragsverandering bewerkstelligen.

Volgens Hamer is grensoverschrijdend gedrag geen incident, maar een structureel onderdeel van onze cultuur: “Iedereen komt ermee in aanraking”, hetzij als slachtoffer, hetzij als pleger of omstander. En het gebeurt overal, “thuis, op de werkvloer, online, bij de sportclub, in de kroeg en op straat”

Ga het gesprek aan

Hoe we het probleem van grensoverschrijdend gedrag oplossen? Zoals ze problemen altijd oploste: door erover te spreken. Dat werkt in het onderwijs, in Den Haag en bij dit onderwerp. Dat gesprek moet overal plaatsvinden, van de keukentafel tot de vergadertafel. Dit moet een cultuurverandering teweegbrengen. Dat zal tijd kosten, denkt ze: “Over drie jaar zijn we er nog niet, maar kijken we niet meer weg, zien we elkaar, zijn we overal in gesprek over hoe we met elkaar om willen gaan en durven we elkaar hierop aan te spreken.”

Die aanpak typeert haar. Ze staat bekend om haar vermogen om verschillende belangen met elkaar te verbinden en compromissen te sluiten voor het algemeen welzijn. Zo krijgt Mariëtte Hamer dingen gedaan en is ze bekend komen te staan als empathisch leider. Iemand die, dankzij haar inzet voor een rechtvaardige samenleving en haar vermogen om bruggen te slaan maken is uitgegroeid tot een bijzonder waardevolle speler binnen de Nederlandse politiek.